در اين مسير اما انتخابات خبرگان نيز با قوانيني از سوي شوراي نگهبان همراه شده است. در گذشته بعضا افراد به واسطه جايگاه اجتماعي يا ميزان تحصيلات حوزوي خود، اين حق را داشتند که با گرفتن تاييديه از علما يا مراجع، در ازمون علمي خبرگان شرکت نکنند. اين اما در شرايطي است که در دوره فعلي، شوراي نگهبان کانديداهاي خبرگان را موظف کرد که حتما در آزمون شرکت کنند و عدم حضور در آزمون علمي نيز به معناي انصراف اعلام شد.
در اين بين اما سيد حسن خميني نيز جزو افرادي بود که در آزمون خبرگان شرکت نکرد و حالا با توجه به قانون مصوب شده، نوه امام راحل از حضور در جمع خبرگان باز مانده است. اين در شرايطي است که برخي رسانه ها اعلام کرده اند که سيد حسن از برخي مراجع و علما تاييديه اخذ کرده اما به واسطه اعلام قبلي شوراي نگهبان، افرادي که در آزمون شرکت نکرده باشند حتي با تاييد علما و مراجع نيز نمي توانند کانديدا شوند.
در اين باره اما کارشناسان و علما در گفتگوهاي جداگانه اعلام کردند که عدم حضور در آزمون به معناي انصراف است و در قانون کسي تافته جدا بافته نيست.
تافته جدا بافته نداريم
محمد تقي رهبر امام جمعه موقت اصفهان در گفتگو با خبرنگار راه دانا؛ در خصوص افرادي که در آزمون علمي خبرگان شرکت نکردند، اظهار داشت: وقتي که شوراي نگهبان تصويب کرده که شرکت در آزمون ملاک و معيار احراز صلاحيت کانديداها محسوب مي شود، بنابراين هر کس که در امتحان شرکت نکرده به منزله انصراف وي خواهد بود. چراکه در رسانه ها از راديو و تلويزيون گرفته تا سايت ها و روزنامه ها همه اين مصوبه شوراي نگهبان را منتشر کردند.
امام جمعه موقت اصفهان در ادامه خاطر نشان کرد: در گذشته افرادي بودند که از جهات مختلف مورد تاييد قرار گرفته و در آزمون شرکت نمي کردند. يکي از اين موارد نيز تاييديه اي بود که علما و مراجع به افراد مي دادند. اما در دوره فعلي آزمون ملاک احراز صلاحيت هاست.
رهبر در بخش پاياني اظهارات خود عنوان کرد: برخي افراد براي خود شانيت قائل شده و در آزمون شرکت نکردند. اين در حالي است که وقتي قانون شده و مصوب کرده اند که کانديداها الزاما بايد در آزمون شرکت کنند، عدم شرکت در آن به منزله انصراف است. در قانون هم تافته جدا بافته نداريم و قانون و مقررات و مصوبات شوراي نگهبان بايد اعمال شود.
مطمئن باشيد شوراي نگهبان تحت فشار قرار نمي گيرد
آيت‌الله حسن ممدوحي عضو جامعه مدرسين و خبرگان رهبري در گفت‌وگو با خبرنگار راه دانا؛ با اشاره به نزديک شدن به ايام انتخابات مجلس خبرگان رهبري و مجلس شوراي اسلامي اظهار داشت: شوراي نگهبان به وظايف خود عمل مي‌کند و با کسي تعارف ندارد.
وي با بيان اينکه اعضاي شوراي نگهبان انسان‌هاي خوب و مجتهدي هستند افزود: شوراي نگهبان به وظايف قانوني و شرعي خود عمل مي‌کند و مطئمن باشيد که اين شورا تحت فشار قرار نمي‌گيرد.
عضو مجلس خبرگان رهبري گفت: هرکسي که در آزمون خبرگان شرکت نکرده، نمي‌تواند به انتخابات ورود کند و در انتخابات شرکت کند.
مراجع اعلام کرده اند که برخي به واسطه سماجت و اصرار زياد، تاييديه مرجعيت را کسب کرده اند
حجت الاسلام شيخ حسين ابراهيمي عضو سابق هيئت نظارت بر انتخابات مجلس شوراي اسلامي و خبرگان در گفتگو با خبرنگار راه دانا؛ در خصوص وظايف شوراي نگهبان در انتخابات پيش رو، اظهار داشت: شوراي محترم نگهبان بايد طبق قانون عمل کند تا رعايت عدالت نسبت به افراد انجام شود. يکي از وظايف شوراي نگهبان نظارت استصوابي است. چارچوبي که شوراي نگهبان بر حسب قانون مشخص کرده اين است که احراز صلاحيت افراد چه در مورد خبرگان چه در خصوص کانديداهاي انتخابات مجلس بر عهده شوراي نگهبان است. هر چارچوبي که شوراي نگهبان براي احراز صلاحيت مشخص کند، ملاک و قانون است.
اين عضو جامعه روحانيت مبارز خاطر نشان کرد: برخي براي کسب احراز صلاحيت سراغ مراجع رفته اند و بعضا مراجع نيز اعلام کرده اند که در رودربايستي و سماجت و اصرار بعضي افراد آنها را تاييد کرده اند. اما شوراي نگهبان چارچوب مشخصي دارد که بايد طبق آن رفتار شود.
وي در ادامه افزود: حوزه روحانيت حوزه اي است که گاهي اوقات واسطه هايي قرار مي دهند يا شواهدي را براي مرجع مي آورند و يا توصيه هايي را انجام مي دهند که مرجع به احراز صلاحيت پرداخته و طرف را مجتهد مي داند. اما اگر از نظر شوراي نگهبان صلاحيت احراز شود کافي است اما اگر احراز نشد مي بايست در آزمون شرکت کنند. در اين دور از انتخابات خبرگان، شوراي نگهبان احراز صلاحيت همه کانديداها را در شرکت در آزمون دانستند. به اين معنا که راه دومي براي احراز صلاحيت وجود ندارد. برخي افراد ممکن است حتي در آزمون پذيرفته شوند اما در مصاحبه حضوري که 2 نفر از بزرگان حوزه علميه انجام مي دهند، عدم احراز آنها ثابت شود. کساني هم که اين شرايط را رعايت نکنند، احراز صلاحيت نشده اند.
عضو سابق هيئت نظارت بر انتخابات مجلس شوراي اسلامي و خبرگان در خصوص جزئيات آزمون برگزار شده و نحوه احراز صلاحيت افراد گفت: شوراي نگهبان شرکت در آزمون را ملاک صلاحيت افراد براي شرکت در انتخابات خبرگان دانسته است. اين شورا اعلام کرد کساني که قبلا آزمون داده اند مورد تاييد هستند اما افرادي که مشارکتي تابحال نداشته اند و يا به هر دليلي نياز به احراز صلاحيت دارند، بايد در آزمون شرکت کنند. آزمون هم در 2 مرحله است. اول آزمون کتبي و دوم مصاحبه حضوري. بنابراين کساني که در آزمون حاضر شدند در صورت قبول شدن مي توانند وارد گردونه انتخابات شوند. آنهايي هم که قبول نشدند به اين معنا نيست که رد شده اند بلکه احراز صلاحيت نشدند.
وي همچنين تصريح کرد: اگر کانديدايي در آزمون شرکت نکند به اين معناست که احراز صلاحيت نشده است.
ابراهيمي در بخش پاياني اظهارات خود عنوان کرد: در کشور قانون بايد رعايت شود. قانون اساسي نظر استصوابي به شوراي نگهبان داده است. وقتي شوراي نگهبان اختيار تام دارد مي تواند از اختيارات خود استفاده کند. وقتي خود افراد نخواسته اند در آزمون خبرگان شرکت کنند، ديگر فشار و ايجاد هزينه بر اين شورا معنا ندارد. همه بايد به قانون تن دهند. در قانون هم تافته جدا بافته نداريم و استثنايي هم وجود ندارد. ما اعضاي شوراي نگهبان را فقيه و عادل و منصوب از سوي مقام معظم رهبري مي دانيم و اگر کسي در خصوص اينها شبهه ايجاد کند خلاف دين، عقل و عرف جامعه عمل کرده است.
شرکت در آزمون بهترين شاخص براي احراز اجتهاد کانديداهاي خبرگان است
آيت الله محمد جواد غروي عضو جامعه مدرسين در گفتگو با راه دانا در خصوص وظايف شوراي نگهبان نسبت به کانديداهايي که در آزمون خبرگان شرکت نکردند، گفت: شوراي نگهبان بهتر از هر فرد ديگري نسبت به وظايف خود آگاه است و لزومي نيست که ما بخواهيم براي اين شورا وظيفه اي تعيين کنيم. شوراي نگهبان شاخص هايي دارد و بر اساس اين شاخص ها نسبت عمل خواهد کرد.
وي در ادامه خاطر نشان کرد: آنچه مورد نظر شوراي نگهبان است اين است که کساني ورود پيدا کنند که کف اجتهاد براي آنان احراز شود. در مراحل متداول و معمول هم براي دستيابي به اين مقصود، گرفتن آزمون است. آزمون شاخص خوبي است که شوراي نگهبان بتواند به اين نتيجه دست يابد که يک کانديدا اجتهاد متجلي را دارا هست يا خير. اين راه را شوراي نگهبان ترسيم کرده است.
عضو جامعه مدرسين در ادامه خاطر نشان کرد: ممکن است برخي افراد باشند که اجتهاد آنها براي شوراي نگهبان محرز است و نياز به آزمون نداشته باشند. اما کساني که اجتهادشان براي شوراي نگهبان محرز و مبرهن نيست، براي شرکت در آزمون دعوت مي شوند.
وي همچنين اظهار داشت: بايد توجه داشته باشيم که افراد شوراي نگهبان افراد عادل و با کمالاتي هستند و به دور از عدالت و ضوابط کاري انجام نمي دهند و به اين شورا اطمينان وجود دارد.
آيت الله غروي در پايان عنوان کرد: ممکن است افرادي تعجب کنند و بگويند که ما با توجه به موقعيت علمي و اجتماعي که داريم چرا بايد آزمون دهيم. چنين افرادي اگر در امتحان شرکت نکنند، مطمئنا از سوي شوراي نگهبان بررسي هاي لازم انجام خواهد شد و اگر صلاحيت لازم را براي حضور در انتخابات داشته باشند تاييد مي شوند و اگر صلاحيت نداشته باشند رد خواهند شد. اما اينکه برخي بخواهند در آزمون شرکت نکرده و خود را تافته جدا بافته بدانند، تلقي درستي نيست.